पान लवंग!

 आपल्या स्विमिंग पुलच्या भागात जिथे बसायची जागा आहे ना,  तीथे रेलींगला लागुन अनेकदा पिंपळाच झाड उगवुन येताना पाहिलंय, पण यंदाच्या पावसाळ्यात एक वेगळंच लालसर रोपं मी रोज पहात होते, क्लब हाऊस कोविड मुळे बंद असल्याकारणामुळे वर जाऊन हे रोपटं काही बघता नाही आलं बरेच महिने, 

पण एका कामानिमीत्त आत गेलो तेंव्हा ह्याला नीट निरखुन पाहिलं, आणि पोट्भर फोटो पण घेतले. हे रोपटं तोपर्यंत बरच वाढलं होतं कोणत्या पक्ष्याचं काम असावं बरं हे????

अगदी बारीक आणि नाजुक पिवळसर फुलं होती आणि लवंगासारखी फळं होती. 

आणि आजुबाजुला अजुन बरीच पिल्लं पण होती ह्याच्या सारखीच, 

गुगल आणि फ्लॉवरस ऑफ इंडीया च्या सहाय्याने कळलं की ही एक पान वनस्पती आहे. नाव आहे पान लवंग! साचलेल्या पाण्यात किंवा पानथळ ठिकाणीच उगवते. 

http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Willow%20Primrose.html#:~:text=Ludwigia%20octovalvis%20%2D%20Willow%20Primrose&text=Willow%20Primrose%20is%20an%20erect,and%20oriented%20in%20one%20direction.

or may be this one:

http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Ludwigia+erecta

हे वाचुन खुप आश्चर्य वाटलं. पाणी काय मातीचा अंश नव्हता ह्या रेलींग च्या आजुबाजुला, उन्हाने तळपत होतं हे रेलींग. तरी कशी काय बरं ही पान वनस्पती???? कि पाणी मुरतंय कुठुनतरी जे मला दिसत नाहीये???

29/11/20

पण आज खात्री पटली!  वेताळ टेकडीवर गेलो होतो तेंव्हा तिथल्या खाणीतील पानथळ जागेत काठाकठाने पानलवंग आलेली पाहीली आणि प्रत्यक्ष डोळ्यांनी पाहायला मिळालं की ही पाण्यातच वाढणारी वनस्पती आहे. इथल्या पाण्यात ती उंचच उंच म्हणजे जवळजवळ ६-७ फ़ुटांपर्यंत अगदी ताठ  वाढलेली दिसली.

पांढरफळी

13/09/2020

मराठी नाव: पांढरफळी, 

Common name: Common Bushweed

Botanical name: Flueggea leucopyrus wild / Spinous fluggea

http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Bushweed.html#:~:text=Flueggea%20leucopyrus%20%2D%20Bushweed&text=Bushweed%20is%20an%20erect%20shrub,2%2D8%20mm%2C%20grooved.

आज  खुप सुंदर झुडुप पाहिल टेकडीवर.............

पांढरफळी, आवळा कुळातील हे जंगली झुडुप आहे.

एका फांदीला अतीशय  छोटीशी कळी/फुल दिसत आहे!

13/09/2020

पांढरफळीच्या झाडावर दिसलेली जैवविवीधता:

Plant hopper

फांद्या सुरु होण्यापुर्वीचा खोडाचा भाग असा काटेरी आहे .

15/11/2020

ही झुडुपे सहसा विभक्तलिंगी असतात (Dioecious plants) . म्हणजे पपईच्या झाडाप्रमाने ह्या झुडुपांना फक्त नर किंवा स्री फुलेच लागतात.

आपल्या टेकडीवरील हे झुडुप खुप औषधी आहे. 

 फुलं फळ लागण्याचा कालावधी जुलै /ऑगस्ट पासुन सुरु होतो.

फळं सुरवातीला हिरवी असतात, व पक्व झाल्यावर पांढरी होतात, म्हणुन पांढरफळी.....

नालबी/ shola

 १५/११/२०२०

common name: Indian jointvetch, kat sola,

मराठी : नालबी

Botanical name:  Aeschynomene indica

आधिक माहिती साठी:

http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Indian%20Joint%20Vetch.html#:~:text=Aeschynomene%20indica%20%2D%20Indian%20Joint%20Vetch&text=Indian%20Joint%20Vetch%20is%20an,hairs%20on%20stems%2C%20and%20stalks.&text=Flowers%20stalks%20have%202%20bracteoles,long%2C%20pea%2Dflower%20shaped

Seed plant herb.

आपल्या टेकडीवर काहीच भागांमध्ये दाटीवाटीने पसरलेल्या द्विदल वनस्पतीचा  हा प्रकार. सप्टेंबर मध्ये म्हणजे पावसाळ्यात  आपल्या टेकडीवर आढळला (यंदा पाऊस ऑगस्ट मध्ये सुरु झाला). 

पावसाळ्यात पाहिलेली नालबी

 

ऑक्टोबर/नोव्हेंबर मध्ये ह्याला मिकीमाऊस सारखी सुंदर फ़ुले आणि नक्षीदार शेंगा लागल्या. 

 शेंगांचा आकार असा सुंदर नक्षीदार आहे .

The larvae in This photo is pod borer, may be Helicoverpa armigra

ह्याच्याबद्दल अधिक माहिती वाचली. हे तृण पाणथळ किंवा पाण्याचा निचरा न होणार्‍या ठिकाणी आढळते.  

बर्‍याच ठिकाणी ह्याचा वापर मात्र वेगवेगळा केलाय माणसाने!

 हिंदी /बंगाली भाषेत ह्याला शोला म्हणतात. ह्या तृणाचे वाळके खोड (भेंड) फोम प्रमाणे असते, त्यामुळे भेंडापासुन वेगवेगळ्या वस्तुंना आकार देऊ शकतो. बंगाली रीति रिवाजात तर नवरदेवाचा मुकुट ह्या शोलाच्या भेंडापासुन बनवतात. शोलाच्या हॅटस व अनेक कलाकुसर असलेल्या वस्तु बनवता येतात.

https://www.wikiwand.com/en/Sholapith#/overview

कोइंबतुर मध्ये मुद्दामहुन ह्याची लागवड केली जाते अस वाचलं, पण कारण स्पष्ट लिहिले नव्हते. 

नालबी / शोला हे द्विदल तृण आहे. त्यामुळे इतर द्विदल धान्यांप्रमाणे ह्याच्या मुळांवर तर रायझोबियमच्या गाठी असतात, पण ह्या गाठी ह्याच्या खोडावर सुद्धा दिसतात. ह्या  गाठींमधले Bradyrhizobium हे जीवाणु जरा वेगळे आहेत, जे नायट्रोजन स्थिरिकरण करतात,  व प्रकाश संश्लेषणही करु शकतात.  हिरवळीच्या खतासाठी ह्याचा वापर करतात.

 बर्‍याच ठिकाणी गुरांकरिता ह्याचा चारा म्हणुन उपयोग करतात, पण ह्याच्या बिया विषारी असल्यामुळे काही प्राण्यांना ते अपायकारक आहे, त्यामुळे काही ठिकाणी ह्याचा वापर टाळतात.

पश्चिम महाराष्ट्रात ह्याच्या पानांचा जेवणात उपयोग होतो, स्थानिक भाषेत ह्याला रानपोकळा असेही म्हणतात.

जंगलाचे पाऊस ,  भुरूपे, पृथ्वीवरील त्याच्या ठिकाणांवरुन अनेक प्रकार बनले आहेत, हे सध्या Ecology मध्ये शिकत आहोत.

एकंदरीत आपली टेकडी ही शुष्क पानझडी जंगलात (Dry Deciduous forest)  मोडते, पण तरीही पाणथळी /दलदली जंगलांचे (marshy forest) काही भाग  (patches) इथेही आहे असे दिसते.

29/11/2020

आज वेताळ टेकडीवर गेलो होतो तेंव्हा तिथल्या खाणीतील पानथळ जागेत  नालबी पाहीली . दलदलीच्या ठिकाणी वाढते हे वाचलेले सिद्ध झाले. पण म्हातोबा टेकडीवर जशी दाटीवाटीने वाढलेली दिसली तशी इथे दिसली नाही. 

वेताळ टेकडीच्या खाणीत पाहिलेली नालबी.