उतरण/उतरंड

उतरंड:

Common name: Pergularia
मराठी नाव : मेंढा दुधी , उतरण, उतरंड

अधिक महितीसाठी ह्या लिन्क्स :
https://en.wikipedia.org/wiki/Pergularia

http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Pergularia.html

म्हातोबा टेकडीवर नाही पण हा फ्लोरा आपल्या सोसायटीच्या बागेत दिसला आहे, हा वेल आपण लावलेला नाही म्हणजे नक्कीच आपल्या टेकडीने ह्याला इथे धाडला असणार म्हणुन हे पान इथे! :-)

 आपल्या सोसायटीच्या बागेत या वेळी लोकडाउन मध्ये भर उन्हाळ्यामध्ये सगळी झाडे पाण्याअभावी निस्तेज दिसत होती पण त्याच दरम्यान तिथे एक छोटासा वेल जल्माला आला. सुदैवाने सोसयटीच्या माळ्याला सुट्टी असल्या कारणामुळे ह्या तणाला :-) उपटले गेले नव्हते.

आश्चर्य म्हणजे येवढ्या दुष्काळात पण हा झपाट्याने वाढला. आणी महिनाभरातच असा फ़ुलांनी बहरला.

एखाद्या लोलकांसारखी ह्याची फिकट पिवळी फुलं कुठ्ल्याही शोभीवंत झाडांच्या फुलांपेक्षा नक्कीच कमी नाहीत. याच्या फ़ुलांचा मंद गोड वास वातावरणात पसरला होता. आणी सर्वत्र छोट्या आणी आकाराने मोठ्या मधमाश्या आकर्षीत होवुन मध पिण्यात गुंग होत्या. आपल्या सोसायटीच्या बागेत मधमाश्यांची येवढी झूंबड मी फक्त आपट्याच्या झाडावर पाहीली आहे. 
 

रोडच्या कडेला वाढणारा म्हणजे जास्त काळजी घ्यायची गरज नसलेला हा वेल आहे. याला काटेरी फळे येतात, मध्य जुलै उजाडला तरीही ह्याची फळे अजुन द्रुष्ढीस पडली नाहीत. पण जेन्हा ही फळे पीकतात, तेव्हा उकलल्यावर हीच्या म्हातार्या बिज प्रसारणाच काम करतात. वेल लावुनही येतो असा काही ठीकाणी उल्लेख आहे.
जरी रस्त्याच्या कडेला येनारे हे तण असले तरी आयुर्वेदामध्ये ह्यापासुन अनेक गुणकारी औषधांचा उल्लेख आहे.


याच्या मराठी नावाचे कारण त्याच्या पाणांची रचना मडक्याच्या उतरंडी प्रमाने असल्यामुळे झाली असावी.  मराठी मध्ये मेंढा दुधी असं पण म्हणतात. कदाचीत त्याच्या पान तोडल्यावर जो दुधट चीक निघतो त्यामुळे हे समर्पक नाव पडले असावे.
पण असो हा आपल्याला भेट म्हुणुन मिळालेला वेल आपण जपुया.