उन्हाळ्यात लहानपणी खेळताना डोंगरपायथ्याशी भुसभुशीत वाटेवर ह्या किड्याची खूप वारूळ गावाला पाहिली होती,
गावातल्या लहान मित्रमैत्रिणींनी ह्याची नंदीबैलाच वारुळ अशी ओळख करून दिली होती. गावातली लहान मुलं ह्यांच्या वारुळाला अगदी बारीक काडीने स्पर्श करायची, आणि नंदीबैला, नंदीबैला बाहेर ये! असं गाणं गायची आणि आतला कीडा खरच बाहेर यायचा, थोडं मोठं झाल्यावर कळलं की हा नंदीबैल नावाचा किड्याचं नरसाळ्यासारखं भुसभुशीत वारूळ म्हणजे मुंग्या पकडायचा सापळा आहे मग आम्ही एखादी मुंगी टाकूनही बघायचो.
पुण्यात आल्यावर आपल्या म्हातोबा टेकडीच्या मंदिरात पहिल्यांदा गेलो, म्हणजे ही तेंव्हाची गोष्ट आहे जेंव्हा देव अजून श्रीमंत झाला नव्हता. मंदिर अगदी छोट आणि साधं होतं, गाभाराच तेवढा बांधला गेला होता आणि गाभाऱ्याबाहेरच्या मऊ भुसभुशीत मातीत म्हातोबा ने अनेक नंदीबैलांना आश्रय दिला होता. नंदीबैलांबद्दल माझ्या लहान मुलीला सांगितल्यावर ह्या मंदिराला नंदीबैलाच मंदिर असच नाव पाडलं होत. काही वर्षांनीं देव श्रीमंत झाला आणि त्याने माणसांच्या पूजाअर्चासाठी सगळी नंदीबैलांच्या वारुळांची जागा बळकावली. असो पण बरेच दिवस मी ह्या किड्याच scientific नाव शोधत होते जे मला आज अपघाताने कळलं
Google lens प्रमाणे हा antlion चा प्रकार वाटत आहे, तज्ञांनी ह्यावर प्रकाश टाकावा.
हा खालचाantlion चा विडिओ नक्की बघा
माणसाच्या हस्तक्षेपामुळे ह्यांची घरटी खूप कमी झाली आहेत, लहानपणी जेवढी वारूळ दिसायची तेवढी आज दिसत नाहीत, म्हणून ह्यांना जपुया, टेकडीवरच्या पायवाटेवर अजूनही असतात ती, पण अपघाताने तुडवली जातात, टेकडीवर लक्षपूर्वक पायांनीच चालूया.
गावाकडे किंवा ट्रेकला अजूनही अशी गोल गोल घसरती घरटी दिसतात. आम्ही याना मोर म्हणायचो. आज वेगळी माहिती व इंग्रजी नाव कळले.
ReplyDelete--धनंजय मदन